Tình trạng người nước ngoài làm hướng dẫn viên (HDV) chui thời gian qua làm ảnh hưởng trực tiếp đến công việc, quyền lợi của những HDV “nội”.
Nguy cơ mất việc
Chị Kiều Mi, một HDV đang làm tại Đà Nẵng cho biết: “Khách Trung Quốc đến đông nhưng HDV Việt Nam lại có nguy cơ rơi vào thất nghiệp. Có lần ra đón đoàn khách Trung Quốc tại sân bay, tôi chứng kiến tới 7/10 đoàn là do HDV chui đón, chỉ có 3 đoàn là HDV Việt Nam đón”.
Khoảng 1 tuần gần đây, dưới sự vào cuộc của các ngành chức năng, các HDV chui không còn hoạt động công khai như trước. Tại các điểm hướng dẫn đông người đều có HDV người Việt đảm nhiệm. Tuy nhiên, hoạt động tại các điểm dịch vụ, mua sắm vẫn do HDV theo đoàn (leader tour đảm nhiệm).
 |
| Một HDV chui đang thuyết minh. |
Nhiều HDV chia sẻ, hoạt động HDV chui đã tồn tại nhiều năm nay, trước đây để lách luật, hầu hết các đoàn khách đều thuê HDV Việt Nam làm bình phong, hay còn gọi là HDV siting guide. Trong khoảng 5 – 6 năm trở lại đây, việc kiểm tra của cơ quan chức năng “lỏng lẻo” hơn nên HDV chui mới có đất lộng hành, điều này tác động không nhỏ đến nguồn thu nhập của HDV.
Anh Nguyễn Việt, HDV tiếng Trung, cho biết: “Năm trước, mỗi tháng nhận 4 – 5 đoàn khách nhưng khoảng 3 tháng trở lại đây, phía đối tác chỉ thuê làm siting guide với giá thấp nên tôi không chấp nhận. Vả lại tôi cũng không thể chấp nhận được cách hành xử và muốn nói gì thì nói của HDV chui. Do đó, họ quay sang thuê HDV mới vào nghề”.
Theo nhiều HDV “nội” chia sẻ, giá thuê HDV phụ thuộc nhiều vào tính chất của đoàn khách, loại hình, thời gian tour. Tuy nhiên với đoàn khách Trung Quốc, Hàn Quốc, nếu chỉ thuê làm HDV siting guide thì giá khoảng 30 USD/ngày, còn nếu thuê làm HDV đúng nghĩa khoảng 40 USD/ngày. Giá thuê thị trường khách tiếng Anh khoảng 40 – 50 USD/ngày, ngoại ngữ hiếm sẽ giao động khoảng 60 – 70 USD/ngày.
Anh LVQ, HDV tại Hà Nội cho biết: “Để kiểm soát hoạt động mua sắm và không để HDV Việt Nam can thiệp, nhiều đoàn khách Hàn Quốc chỉ thuê HDV người Việt biết tiếng Anh chứ không thuê HDV tiếng Hàn. Mục đích để không cho HDV người Việt biết HDV chui và khách nói gì với nhau. Có lần, tôi chỉ nói với khách vài câu tiếng Hàn thế là các lần sau họ không thuê nữa”.
“HDV chui hoạt động mạnh khi thị trường khách nào đó phát triển nóng và cơ quan quản lý không theo kịp với tốc độ phát triển. Như hiện nay, HDV chui xuất hiện nhiều với thị trường khách Hàn Quốc, Trung Quốc với những tour giá rẻ nhưng chương trình tour có đến 60% là vào các điểm mua sắm”, ông Nguyễn Tuấn Quyền, một HDV tại TP Hồ Chí Minh, chia sẻ.
Mạnh tay với doanh nghiệp cho đối tác “núp bóng”
Theo nhiều HDV, phần gốc của vấn đề là các công ty tổ chức khách từ phía đối tác như Trung Quốc, Hàn Quốc đều có doanh nghiệp Việt Nam làm bình phong. Do đó, để ngăn chặn tình trạng HDV chui thì các ngành chức năng phải xử lý được doanh nghiệp Việt Nam cho đối tác “núp bóng”.
“Thực tế, việc xử lý doanh nghiệp Việt Nam tiếp tay cho hoạt động HDV chui hoàn toàn có thể, bởi với khách đoàn phải có đơn vị nộp xin visa (thị thực nhập cảnh). Do đó, kiểm tra doanh nghiệp du lịch nộp xin visa cho đoàn khách có HDV chui sẽ tìm được đơn vị cho “núp bóng”. Vấn đề là các cơ quan chức năng có xử lý kiên quyết hay không?”, ông Nguyễn Công Hoan, Trưởng Ban thị trường Hiệp hội Lữ hành Việt Nam, khẳng định.
Anh Hồ Vinh, HDV tại Đà Nẵng cho rằng: Việc xử lý HDV chui cần làm thường xuyên, nhất là tại các địa phương trọng điểm phát triển du lịch. Các Sở Du lịch, Sở VHTTDL đều có thanh tra du lịch, thẻ HDV cũng do Sở thẩm định cấp. Do đó nếu phát hiện sai phạm, thanh tra Sở tại các địa phương có quyền tạm giữ thẻ và đề xuất Tổng cục Du lịch tước thẻ hành nghề.
Theo lãnh đạo Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Hiệp hội Lữ hành Việt Nam đang thành lập một số câu lạc bộ HDV để tiếp nhận thông tin, kiến nghị của các HDV trong việc đấu tranh bảo vệ quyền lợi. Đơn cử như HDV tiếng Trung, hiện Việt Nam không thiếu và có thể hỗ trợ cho các địa bàn đông khách du lịch Trung Quốc, đồng thời kêu gọi HDV không làm siting guide, cung cấp thông tin HDV chui để cơ quan chức năng xử lý.
Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Ngọc Thiện cũng khẳng định, Thanh tra Bộ đang thành lập đoàn kiểm tra hoạt động kinh doanh lữ hành tại một số tỉnh miền Trung, đồng thời phối hợp với địa phương xử lý mạnh tay với các đối tượng “núp bóng” lữ hành hoạt động trái phép. Tổng cục Du lịch sẽ rà soát lại việc cấp giấy phép cho lữ hành quốc tế hoạt động trong nước để kịp thời xử lý nghiêm các sai phạm theo đúng luật định./.
