Nhằm bảo tồn nền văn hóa truyền thống của người Êđê, sáng ngày 13/10, Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk đã phối hợp gia đình ông Y’Wưt Mlô và bà H’Yươh Niê, Buôn Tai, xã Krông Jing, huyện M Đrắk tổ chức phục dựng Lễ cúng Ché mới của người Êđê.
Chuẩn bị lễ vật
Lễ vật gồm: 1 con heo, 3 ché rượu, 1 mâm đồng,1 cành xoan tượng trưng, cây cột rượu, 6 vòng đồng, 3 chuỗi cườm, 3 tô đồng đựng cơm, 3 chén đồng đựng rượu, 3 chén đựng thịt trộn tiết, 3 đĩa thịt và nội tạng, thuốc lá, đèn cầy… các lễ vật được bày ở trong nhà để thực hiện nghi lễ cúng.
Công tác chuẩn bị
Chuẩn bị cây cột rượu
Nghi thức Lễ cúng khá đơn giản, sau khi hoàn thành các công tác chuẩn bị,chủ nhà báo với mọi người về việc mới mua được Ché và mời mọi người dự lễ cúng. Tiếng chiêng nổi lên, Thầy cúng thay mặt chủ nhà đọc bài cúng rước thần linh nhập “hồn” cho Ché mới.Trong nghi lễ, ông bà chủ nhà ăn và uống các lễ vật, tiếp đến thầy cúng sẽ đeo 3 vòng đồng cho Ché, 2 vòng cho chồng và 1 vòng cho vợ. Sau khi đeo vòng Thầy cúng sẽ đọc lời khấn cầu Yang, cầu tổ tiên cho 2 vợ chồng chủ nhà có sức khỏe, không gặp đều xui xẻo, luôn được bình an và mạnh khỏe.
Thầy cúng thay mặt chủ nhà cúng rước thần linh nhập “hồn” cho ché mới.
Tiếp đến, họ uống rượu tiếp cần cho nhau theo nghi thức Mnăm ring. Mọi người tham dự lễ lần lượt thưởng thức rượu cần theo thứ tự ông bà chủ nhà, các bà chị, con cái, dăm adei, khách…
Đeo vòng đồng cho ché
Đeo vòng đồng cầu sức khỏe cho ông chủ nhà
Kết thúc nghi lễ, gia đình sẽ mời anh em, con cháu, đội chiêng, mọi người tham dự cùng ăn cơm và thưởng thức rượu cần với gia đình.
Ông bà chủ nhà uống rượu cần trao nhau
Việc Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk tổ chức phục dựng Lễ cúng Ché nhằm bổ sung và làm phong phú thêm nguồn tư liệu, hình ảnh, phim về lễ cúng để sử dụng trình chiếu trong trưng bày chuyên đề “Ché trong đời sống dân tộc Êđê tại Đắk Lắk”. Ngoài ra còn phục vụ cho công tác nghiên cứu và trưng bày tại Bảo tàng. Nhằm nhắc nhở mọi người có ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị di sản của dân tộc Êđê nói riêng và các dân tộc khác nói chung.
