Tà Đùng là một trong 3 khu bảo tồn duy nhất của Việt Nam hiện có loài hươu vàng (còn gọi là hươu đầm lầy) đang có nguy cơ tuyệt chủng. Tại Việt Nam, hươu vàng sinh sống ở Tây Nguyên trong những khu vực đầm lầy của các tỉnh Kontum, Đắk Lắk, Lâm Đồng, và Đồng Nai. Tổng số ở Việt Nam chỉ khoảng vài trăm con. Vì tình trạng nguy cơ tuyệt chủng, hươu vàng được liệt kê trong Sách đỏ Việt Nam. Đây cũng là nơi sinh sống của trên 1.000 loài động thực vật, những ngọn thác hết sức hấp dẫn, kỳ bí…
Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng.
Với khung cảnh thiên nhiên mang vẻ đẹp hoang sơ và rất đỗi bình yên, khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng có diện tích 21.307 ha, nằm giữa cao nguyên Đắk Nông và cao nguyên Di Linh. Đây cũng là điểm giao thoa về địa lý và sinh học giữa khu vực Nam Tây Nguyên và khu vực miền Đông Nam bộ.
Người ta vẫn bảo, trong lòng Tà Đùng chứa đựng nhiều điều ký thú, hấp dẫn được coi là một trong những khu rừng nguyên thủy lớn nhất Tây Nguyên với nhiều loài động vật, thực vật có tên trong sách đỏ sinh sống. Đặc biệt, có 5 loài được xếp ở cấp CR trong sách đỏ Việt Nam như: hổ, báo hoa mai, trăn mốc, trăn gấm, rắn hổ chúa và một số loài được ưu tiên bảo tồn cao, được thế giới đặc biệt quan tâm, như Chà vá chân đen, Vượn má hung, Cu li nhỏ, bò tót, bò rừng, trâu rừng, hổ, báo hoa mai, các loài linh trưởng, công, trĩ…
Không chỉ là nơi có nhiều loài động, thực vật mà Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng còn có vị trí địa lý đặc biệt, với cảnh quan, môi trường trong lành, xanh mát. Theo lời giới thiệu của đại diện khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng thì đây là ngọn núi cao nhất của tỉnh Đắk Nông với độ cao 1.982m. Từ đỉnh núi có thể nhìn bao quát cả không gian rộng lớn. Hồ Tà Đùng tự nhiên đã được mở rộng lên tới hơn 3.000 ha sau khi các công trình đắp đập thủy điện Đồng Nai 3 và Đồng Nai 4 hoàn tất. Hiện trên mặt hồ có 47 đảo lớn nhỏ. Người ta vẫn ví hồ tựa như một vùng lòng chảo thung lũng với bốn phía là núi non trùng trùng điệp điệp. Những hòn đảo bao quanh hồ nằm soi bóng xuống mặt nước trong xanh, rất đỗi yên bình.
Nếu đi vào sâu bên trong Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng sẽ bắt gặp những ngọn thác hết sức hấp dẫn, kỳ bí như thác Đắk Plao, thác 7 tầng, thác mặt trời…Thú vị hơn, khu rừng già nguyên sinh đang sở hữu những cây cổ thụ hàng trăm tuổi có bộ rễ nhô lên khỏi mặt đất cả gang tay. Nhiều cây hình thù kỳ dị, cây bạnh vè tỏa rộng hàng chục mét vuông. Có cây thân vỏ giống hoa văn trên mình con trăn, trông như quái vật khổng lồ, càng tạo ra vẻ huyền bí cho khu rừng này.
Với tiềm năng về tự nhiên và văn hóa độc đáo như vậy nên Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Tà Đùng đã có nhiều biện pháp bảo tồn các giá trị tự nhiên nơi đây. Bên cạnh việc đưa ra những kế hoạch cụ thể nhằm hạn chế tối đa các hoạt động có thể gây tác động xấu đến môi trường như: chặt phá rừng, săn bắn chim hay khai thác thủy sản quá mức, Ban quản lý còn phối hợp với các nhà khoa học tiến hành khảo sát những địa điểm có sự đa dạng sinh học cao, những nơi có hệ sinh thái điển hình để khoanh vùng quản lý, bảo vệ với điều kiện riêng.
Thanh Tú
