Thực tế thời gian qua chính sách visa được xem là một điểm nghẽn với ngành du lịch, bởi Việt Nam đang ở vùng trũng trong khu vực Đông Nam Á khi mới miễn visa cho công dân 23 nước, ít hơn nhiều so với các nước trong khu vực.
Tăng sức cạnh tranh
Trước khi có quyết định trên, nhiều địa phương, hiệp hội, bộ, ngành… đã liên tiếp kiến nghị Chính phủ tiếp tục miễn thị thực (visa) cho công dân năm nước châu Âu là Anh, Đức, Pháp, Ý và Tây Ban Nha bởi đến ngày 30/6/2018 chính sách miễn thị thực cho 5 quốc gia này sẽ hết hiệu lực.
Theo Hội đồng Tư vấn Du lịch (Tourism Advisory Board – TAB), Việt Nam là một trong những nước có chính sách visa khắt khe, hiện mới chỉ miễn thị thực du lịch cho công dân 23 nước, ít hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Cụ thể, trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia miễn thị thực cho công dân 168 nước; Malaysia hiện đang miễn thị thực cho công dân 162 nước; tiếp sau là Singapore, Philippines miễn thị thực cho công dân 159 nước; Thái Lan miễn thị thực cho công dân của 57 nước… Các nước này cũng đều áp dụng chính sách cấp thị thực tại cửa khẩu và thị thực điện tử.
Trong khi đó, 5 nước Tây Âu là nhóm nước khách du lịch có tỷ lệ chi trả cao. Theo số liệu thống kê cho thấy, ngay năm đầu tiên miễn thị thực (2015) đã có 720.000 lượt khách Tây Âu đến Việt Nam. Năm 2016, lượng khách này tăng lên 835.000 lượt, tăng 16%, doanh thu đạt 202 triệu USD. Đến năm 2017, lượng khách Tây Âu đến Việt Nam đã cán mốc 1,5 triệu lượt người, góp phần làm nên kỷ lục của du lịch Việt Nam khi lần đầu tiên cán mốc 12,9 triệu lượt khách quốc tế.
Tuy nhiên, TAB cũng cho rằng, mức phí visa không quá quan trọng, mà sự thuận lợi tối đa, giảm sự nhiêu khê khi làm thủ tục thị thực nhập cảnh mới là quan trọng. Vì vậy, việc tiếp tục miễn thị thực cho 5 nước châu Âu bắt đầu từ 1/7/2018 với thời hạn là 3 năm sẽ tạo cú hích cho ngành Du lịch phát triển, là công cụ hiệu quả để thu hút khách du lịch chất lượng cao từ các thị trường du lịch có mức chi tiêu cao. Về tác động đến kinh tế – xã hội, chính sách miễn thị thực sẽ hỗ trợ làm tăng số việc làm trực tiếp và gián tiếp trong du lịch, làm tăng nguồn thu từ du lịch, sẽ tác động tốt cho việc phát triển kinh tế vì các nhà đầu tư, thương gia từ các nước phát triển cũng sẽ tiếp cận được thị trường Việt Nam dễ dàng hơn.
Kiến nghị mở rộng diện miễn visa
TS. Lương Hoài Nam, Phó Tổng giám đốc Vietstar Airlines, thành viên Hội đồng Tư vấn Du lịch cho rằng, để nâng tính cạnh tranh cho du lịch Việt thì vấn đề cải thiện chính sách visa du lịch là một trong những điều kiện tiên quyết để thành công. Theo đó, cần mở rộng diện miễn visa du lịch, visa qua mạng (visa online), đơn giản hóa thủ tục xin và duyệt cấp visa tại cửa khẩu (visa on arrival). Nếu chưa thể thoáng được như Malaysia, Singapore thì ít nhất cũng cần được như Thái Lan. Ngay trước mắt, cần cải thiện một số chính sách đã có như tăng số ngày miễn visa từ 15 ngày lên 30 ngày cho công dân 12 nước đã được miễn visa (Nga, Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý, Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản) để phù hợp với độ dài các tour xuyên Việt và số ngày nghỉ phép của du khách. Đồng thời, bổ sung thêm 6 nước vào diện miễn visa du lịch, gồm: Canada, Úc, New Zealand, Bỉ, Thụy Sỹ, Hà Lan. Bên cạnh đó cũng cần kéo dài thời hạn các chương trình miễn visa du lịch hiện đang là “từng năm” lên mỗi giai đoạn dài 5 năm (hoặc tốt hơn nữa là dài 10 năm) để các doanh nghiệp hàng không, du lịch yên tâm đầu tư đủ mạnh vào các hoạt động xúc tiến du lịch tại các thị trường.
Ông Nam cũng đề nghị bỏ quy định “mỗi lần nhập cảnh phải cách ngày xuất cảnh khỏi Việt Nam lần trước ít nhất 30 ngày bởi theo ông, quy định này sẽ vô hiệu hóa khả năng biến Việt Nam thành một trung tâm hàng không và du lịch đường dài. Ngoài ra, cần tiếp tục theo đuổi để hiện thực hóa ý tưởng “Một visa – Nhiều điểm đến” trong tiểu vùng giữa các nước Campuchia, Lào, Việt Nam, Myanmar (CLMV) mà nước ta có vai trò quan trọng.
Đứng ở góc độ là một doanh nghiệp du lịch, cho ý kiến về tác động của việc Việt Nam tiếp tục miễn thị thực cho 5 nước châu Âu bắt đầu từ 1/7/2018 với thời hạn là 3 năm, ông Phạm Tiến Dũng, Tổng giám đốc Công ty lữ hành Golden Tour cho rằng, việc miễn thị thực lần này đã có sự tiến bộ, động viên cho các doanh nghiệp ngành du lịch rất nhiều đó là thời gian miễn thị thực đã được nâng từ 1 năm lên 3 năm. Bởi trước khi đi du lịch, khách quốc tế thường lên kế hoạch đặt dịch vụ trước 6 tháng, thậm chí cả năm nhưng việc gia hạn miễn visa với thời gian quá ngắn thì khó thu hút sự chú ý của du khách và khiến họ quyết định đặt mua tour tới Việt Nam. Bên cạnh đó, điều này sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thực hiện được các kế hoạch dài hơi, xây dựng được các kỳ nghỉ cũng dài hơn. Đồng thời, theo ông Dũng, không chỉ có các doanh nghiệp du lịch mà các doanh nghiệp kinh doanh các dịch vụ liên quan đến du lịch cũng có thêm thời gian để đầu tư, định hướng maketing nhiều hơn nữa, sâu rộng hơn nữa vào thị trường 5 nước trên.
