Sau hơn một năm triển khai Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL về việc thay thế, di dời các linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, Bộ VHTTDL vừa ban hành văn bản 154/BVHTTDL-MTNATL gửi các Sở VHTTDL, Sở VHTT các tỉnh, thành về việc tiếp tục triển khai Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL ngày 8.8.2014.
 |
Công văn 2662/BVHTTDL-MTNATL sau một thời gian thực hiện đã nhận được sự đồng thuận từ rộng rãi xã hội và các cơ quan báo chí, truyền thông, góp phần thay đổi nhận thức của đông đảo quần chúng nhân dân trong việc sử dụng các sản phẩm, biểu tượng, linh vật khi trưng bày, cung tiến. 2662 cũng là Công văn đã góp phần nâng cao ý thức của người dân, các trụ trì, BQL các di tích trong việc tìm hiểu lịch sử, văn hóa, thẩm mỹ và luật pháp liên quan đến việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hoá.
Minh chứng sống động là tại nhiều địa phương trong cả nước, cộng đồng người dân đã tự giác di dời, gỡ bỏ hàng trăm sản phẩm, biểu tượng, linh vật… trưng bày không phù hợp trong di tích, thực hiện đúng Luật Di sản văn hóa. Các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương đã tích cực triển khai rà soát, tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật Di sản văn hoá liên quan đến vấn đề tiếp nhận, trưng bày, bài trí hiện vật tại các di tích. Trong năm 2014, Báo Văn Hóa là một trong những cơ quan truyền thông đã tích cực phối hợp cùng các cơ quan chức năng, thanh tra, các chuyên gia, nhà nghiên cứu tổ chức các đợt tuyên truyền cao điểm nhằm vận động thay thế, di dời các “hiện vật lạ” ra khỏi các di tích, các thiết chế văn hóa và nơi công cộng…, được dư luận hưởng ứng, đánh giá cao.
Cũng từ “chiến dịch” mạnh mẽ hưởng ứng tinh thần Công văn 2662, hoạt động sản xuất, buôn bán các sản phẩm biểu tượng, linh vật ở các làng nghề truyền thống đã có nhiều thay đổi bước ngoặt. Tại các làng nghề, đơn cử như hai làng nghề lớn nhất nước là làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân (Ninh Bình), làng nghề Non Nước (Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng), người thợ đã có ý thức trong việc tìm hiểu văn hóa truyền thống, không sản xuất và cung cấp ra thị trường trong nước những sản phẩm, biểu tượng, linh vật theo mẫu mã ngoại lai. Nhiều cơ sở chế tác vốn “làm giàu” từ các tượng đá sư tử, tỳ hưu, đèn… mẫu mã ngoại lai trước đây, nay cũng đã tìm hướng tìm tòi, sáng tạo những sản phẩm mang tính thẩm mỹ phù hợp với truyền thống Việt Nam. Nhiều đơn vị, cá nhân đã nhiệt tình tham gia công tác sưu tầm, nghiên cứu, tạo các sản phẩm, biểu tượng, linh vật mang bản sắc văn hóa Việt Nam.
Văn bản 154 nhấn mạnh, nhằm tiếp tục lành mạnh hóa môi trường thẩm mỹ của cộng đồng, giữ gìn truyền thống và tuân thủ quy định của pháp luật hiện hành, Bộ VHTTDL đề nghị Sở VHTTDL; Sở VHTT các tỉnh, thành tiếp tục triển khai thanh tra, kiểm tra, kiên quyết loại bỏ ra khỏi di tích các hiện vật không có trong danh mục xếp hạng, thực hiện nghiêm túc Luật Di sản văn hóa, Nghị định số 158/2013/NĐ-CP về Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Văn hóa, Thể thao, Du lịch và Quảng cáo.
Về công tác tuyên truyền, đề nghị các đơn vị chức năng của Bộ VHTTDL, của Sở VHTTDL, Sở VHTT các tỉnh, thành tăng cường phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để mọi tổ chức, cá nhân nâng cao ý thức trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, không sử dụng các sản phẩm, biểu tượng, linh vật ngoại lai, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam.
Văn bản cũng đề nghị các Sở gửi báo cáo công tác triển khai thực hiện Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL (từ tháng 8. 2014 đến tháng 12. 2015) về Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, Bộ VHTTDL (38 Cao Bá Quát, Ba Đình, Hà Nội) trước ngày 30.01.2016. Báo cáo gửi kèm danh mục biểu tượng, linh vật ngoại lai, đồ vật trưng bày sai quy định tại các di tích đã xếp hạng mà chưa di dời được; nêu rõ các vấn đề vướng mắc khi triển khai thực hiện.
Trong bối cảnh hiện nay, việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến dịch loại bỏ, thay thế các hiện vật ngoại lai ra khỏi các di tích là động thái tích cực từ phía các cơ quan chức năng của Bộ VHTTDL, được cộng đồng và các nhà quản lý, các chuyên gia đồng thuận, đánh giá cao. Ông Phạm Xuân Phúc, Phó Chánh thanh tra Bộ VHTTDL cho biết, trong các đợt thanh kiểm tra về công tác tổ chức, quản lý lễ hội trước mùa 2016 tại các di tích, các địa phương có lễ hội trọng điểm, một trong những nội dung luôn được các cơ quan chức năng thuộc Bộ VHTTDL lưu ý, nhắc nhở các địa phương là việc tiếp nhận hiện vật cung tiến từ các tổ chức, cá nhân cần được tiến hành thận trọng, bài bản, tuân thủ nghiêm ngặt những quy định của pháp luật. Những hiện vật đã tiếp nhận nhưng không có trong hồ sơ gốc của di tích, không phù hợp thuần phong mỹ tục cần kiên quyết loại bỏ, thay thế, không giữ lại với bất cứ lý do gì.
